Bent u al gevaccineerd tegen chronische stress, luchtvervuiling en het moderne leven in zijn geheel?

Veel respect voor iedereen die vecht voor een beter leefmilieu. Maar eerlijkheid gebied ons te zeggen dat ‘doodgewone’ mensen zoals wij weinig in de pap te roeren hebben over dat thema.

Waar wij echter wel de scepter zwaaien is in hoe weerbaar we ons lichaam maken tegen al deze factoren die nieuw zijn voor onze genen. Luchtvervuiling, roken, zittend leven, virtuele stress, lawaai, afwezigheid van vader of moeder, leningen van 20 jaar, eenzaamheid, mensonvriendelijke voeding, politiek en Donald Trump in het bijzonder, zijn evolutionair onbekende stressprikkels voor ons.

Ons lichaam reageert hier niet op zoals bij oude gekende stressfactoren. Met koude, hitte, zuurstoftekort, honger, dorst, een virale of bacteriële infectie of een wonde heeft ons lichaam miljoenen jaren ervaring. Bij deze ‘stressoren’ reageren we met een immuunreactie die zo hoog gaat dat de ontstekingsremmende reactie spontaan op gang komt (3).

Bij de nieuwe stressoren krijgen we een veel kleinere ontstekingsreactie, die nooit de drempelwaarde bereikt om de stop-reactie in gang te zetten. Ze zet zich met andere woorden nooit vanzelf uit. Deze lage-graadsontsteking is oorzaak van zo goed als alle chronische ziekten (3). Ze geeft ons een licht-grieperig gevoel, lichte moeheid, een verhoogde gevoeligheid voor spier -en gewrichtspijn, minder zin om dingen te ondernemen, concentratieproblemen, …. .

Programma’s om chronische ziekten (= lage graadsontsteking) te voorkomen of te verbeteren, gebaseerd op voedingsveranderingen en toename van lichamelijke activiteit, zijn slechts gedeeltelijk succesvol (1).

Een grondig ontwikkeld ‘intermitterend leven protocol’ daarentegen kan wel beschermen tegen de schadelijke effecten van het moderne leven. Hierin worden de ‘oude stressoren’ in beperkte tijd en omvang geïntegreerd in het moderne leven. Dit wordt besloten uit recent onderzoek waarin een verbeterde expressie van meer dan 300 genen die celbeschermende mechanismen stimuleren, gezien wordt. Het gaat hier vooral over de activering van anti-oxidatieve Nrf2-paden (2).

Intermitterend leven wil het volgende zeggen:

  • Neem regelmatig een koude douche van 3 minuten (liefst ‘smorgens).
  • Geniet zo vaak als het kan van een sauna (en ga daarna NIET onder een koude douche). En beter nog doe een HIIT (intensieve inspanning) in de sauna.
  • Sla op regelmatige basis een maaltijd over of wacht altijd om te eten tot je echt honger hebt.
  • Beweeg altijd voor een maaltijd of ga nuchter sporten.
  • Drink enkel als je dorst hebt, maar dan wel veel ineens (en liefst in goed gezelschap!).
  • Informeer naar hypoxy -en hypercapnie ademhalingsoefeningen bij een k-PNI therapeut.

Ook hierover informeren wij jullie op een leuke/speelse manier tijdens ‘het educatief break-in spel rond draagkracht en motivatie’ die we ontwikkelden voor bedrijven/organisaties en schoolteams.

Wil je meer weten hoe je persoonlijk en als team kan groeien op een interactieve, aangename manier. Vraag dan vrijblijvend naar meer info: http://happyhealthyeducation.com/contact-2.html

Happy healthy Education is een samenwerking van leerkracht en kinder- en burn-out coach Virginie Vancoppenolle (www.lichtpuntcoaching.jimdosite.com) & Osteopaat/ KPNI-therapeut Wouter Declercq (www.corplus-oudenaarde.be/).

(1) K. Wilson, I. Senay, M. Durantini, F. Sánchez, et al.When it comes to lifestyle recommendations, more is sometimes less: a meta-analysis of theoretical assumptions underlying the effectiveness of interventions promoting multiple behavior domain changePsychol Bull, 141 (2015), pp. 474-509

(2) L. Pruimboom, F. Muskiet. Intermittent living; the use of ancient challenges as a vaccine against the deleterious effects of modern life – A hypothesis. Medical Hypotheses, volume 120 (2018), pp. 28-42

(3) Leo Pruimboom: The multiple faces of the human immune system. 2017, Rijksuniversiteit Groningen.

18 jaar lang zei men mij stil te zitten en nu ik er eindelijk een kei in ben, moet ik meer gaan bewegen van de dokter!?

Tijdens de bijscholingen die wij geven met http://www.happyhealthyeducation.com/ wordt er nooit langdurig gezeten. En dat is absoluut geen toeval! Het zorgt immers niet alleen voor een dynamische vrije sfeer, maar bovenal vertrekken de deelnemers niet ongezonder dan ze aangekomen zijn.

Echter zullen er ook in 2020 dagelijks talloze kinderen de ‘zit stil’-mantra ingelepeld krijgen. Dit terwijl een spontane drang om te bewegen, net een teken van gezondheid is. Als je hersenen de toestemming geven om te bewegen weten ze dat je gezondheid er zo goed aan toe is, dat iets dat zoveel energie kost als bewegen absoluut geen probleem is! Daarom dat talrijke volwassenen ervan dromen om opnieuw die onweerstaanbare bewegingsdrang te voelen. Het is absoluut een teken van een blakende gezondheid.

Je komt ook automatisch in een positieve spiraal terecht. De voordelen van bewegen of niet lang stilzitten zijn namelijk oneindig. De dag dat een farmaceutische firma alle voordelen van bewegen in één pil kan gieten, staat iedereen aan te schuiven in rijen bij de apotheek (4).

De bronafbeelding bekijken
Carmen Fiuza-Luces et al, Exercise is the Real Polypill, Physiology 28(5):330-58

Gebrek aan beweging wordt ook gelinkt aan bijna elke moderne niet-infectieziekte zoals hartinsufficiëntie, diabetes type 2, obesitas, galstenen, depressie, vervroegde veroudering en dementie (1). Hiervoor hoef je helemaal geen extreme lange zitter te zijn… een gebrek aan beweging werd namelijk onlangs door het Britisch Journal of sports medicine gedefinieerd als langer dan 2 uren per dag zitten.

Je kan dus beter dagelijks een pak sigaretten naar binnen werken, dan een hele dag op die stoel te gaan zitten. Of erger nog een kind laten zitten!

Jezelf stil houden (= minder suiker naar de spieren) is samen met o.a. het verlagen van je basaal metabolisme (verminderd verbruik van suiker/vet in rust) deel van ziektegedrag. Hierbij hoort ook een minder concentratievermogen en minder zin in sociaal contact (minder suiker naar de hersenen). Dit zorgt ervoor dat we zeer spaarzaam met energie zijn. Spaarzaam in die zin dat er op die manier meer suiker overblijft om je immuunsysteem op volle toeren te laten draaien (3).

Dit kan kortdurend in omstandigheden van bijvoorbeeld infectie of acuut sociaal gevaar interessant zijn om te overleven. (Als er een hongerige leeuw in de buurt is, hou je je best zeer stil en is je immuunsysteem al klaar om een wonde te laten genezen.) Maar indien langdurig aanwezig ontstaat er een energieconflict (minder energie naar de hersenen, meer naar het immuunsysteem) tussen ons brein en ons immuunsysteem (3). Vandaar de gevoeligheid voor depressie, paniekaanvallen, concentratieproblemen en op lange termijn dementie.

Bewegen is onze sterkste ontstekingsremmer. Iedereen die een bepaalde leeftijd bereikt, kent het gevoel van op staan met pijn (ontsteking) en na even te bewegen volledig verlost te zijn. Bij infectie of ander acuut gevaar is het remmen van ontsteking niet interessant, omdat die ons net beschermt. Een chronisch gebrek aan bewegen, is echter een langdurige, gebrekkige ontstekingsremming en dus één van de hoofdoorzaken van een hoger genoemde laaggradige ontsteking.

Iedereen die langer dan 2 uren zit per dag, vergroot zijn kans op vervroegde dementie significant, zelfs al haal je uiteindelijk de richtlijnen voor fysieke activiteit. Zittijden onderbreken is de enige oplossing (2)!

Dus ook de goed getrainde sporters en zelfs topsporters, die dagelijks hun stevige training doen, maar de rest van de dag een bureaujob doen of rusten in de zetel, komen op kortere of lange termijn in de problemen. Binnen het half uur dat je zit, begin je namelijk GLUT4 (kanaaltjes die suiker/glucose in de cel brengen) af te breken in je hartcellen. Een verminderd trainingseffect/prestatievermogen is dan het gevolg. Maar evengoed maakt het je gevoelig voor bot- en peesproblemen (stressfracturen, scheenbeenvliesontsteking, hielspoor, achillespeesontsteking,…). Je hebt continue langdurige druk nodig op je botten om je hersenen te signaleren dat er moet geïnvesteerd worden in botweefsel. Ook voor botten is het ‘if you don’t use it, you loose it’-principe geldig. Vandaar dat ruimtevaarders met osteoporotische beenderen landen en na een paar maanden terug herstellen.

Onze kinderen en iedereen die dagelijks een bureaujob doet, hebben dus te kampen met omstandigheden die niet optimaal zijn voor de hersenen, het hart en de botten. Wat dan ook direct weer de reden is waarom ons hersenvolume en intelligentie geleidelijk aan kleiner geworden is in de loop van onze evolutie. Vooral de laatste 30000 jaar (3).

Hoe lang en intensief je moet bewegen om effectief de zittijd te onderbreken hangt af van je fitheidsniveau. Voorlopig wordt 2 minuten bewegen aan hoge intensiteit als voldoende gezien (5).

Op deze manier eindigen veel van onze kinderen hun lagere school met een laaggradige ontsteking en hersenen die minder ontwikkeld zijn dan mogelijk zou kunnen zijn. Hun bewegingsdrang heeft plaats gemaakt voor een nog grotere drang naar snelle suikers. Hun hersenen en spieren snakken immers naar suiker, omdat hun immuunsysteem alle suiker naar zich toe trekt om deze ontsteking brandende te houden.

Dit vermijden, daarin willen wij, Happy Healthy Education een voortrekker zijn. In de eerste plaats door het goede voorbeeld te geven. In de tweede plaats door informatie te delen tijdens onze coaching aan bedrijven, scholen en organisaties én hen te begeleiden richting een gezondere leer- & werksituatie. (http://www.happyhealthyeducation.com/).

Wil je meer weten hoe je persoonlijk en als team kan groeien op een interactieve, aangename manier. Vraag dan vrijblijvend meer info: http://happyhealthyeducation.com/contact-2.html

Happy healthy Education is een samenwerking van leerkracht en kinder- & burn-out coach Virginie Vancoppenolle (www.lichtpuntcoaching.jimdosite.com) & Osteopaat/ KPNI-therapeut Wouter Declercq (www.corplus-oudenaarde.be/).

(1) Booth FW, Krupa DJ. Sedentary death syndrome is what researchers now call America’s second largest threat to public health. Medical Pharmacology and Physiology publications (MU), 2001.

(2) Ryan S Falck, Jennifer C Davis, Teresa Liu-Ambrose. What is the association between sedentary behaviour and cognitive function? A systematic review.

(3) Leo Pruimboom: The multiple faces of the human immune system. 2017, Rijksuniversiteit Groningen.

(4) Carmen Fiuza-Luces et al, Exercise is the Real Polypill, Physiology 28(5):330-58

(5) FABIANA BRAGA BENATTI et al., The Effects of Breaking up Prolonged Sitting Time: A Review of Experimental Studies. 2015 by the American College of Sports Médicine.

Liefde is …samen dorst lessen!

Of welk fysiologisch verband is er tussen het samen dorst lessen en de samenhorigheid in een groep?

Herinner je je nog de eerste persoon op aarde aan wie je gehecht geraakte en hoe dit gebeurde?
Je hing verschillende keren per dag op 30 cm van haar gezicht, terwijl ze de hele tijd in je ogen keek, lekker dicht tegen elkaar, lieve woordjes fluisterend, strelend,… . En dit gebeurde telkens met een enorm dorstgevoel voor jou, want het gebeurde enkel toen jij aangaf dorst te hebben (5).

Een zeer interessant moment omdat dorst de enige ‘stressor’ is die via de productie van ons bindings-/verliefdheidshormoon oxytocine een angstremmend, rustgevend en agressie verminderend effect heeft. (1) (2)  Stressoren zoals honger of koude hebben dit bijvoorbeeld helemaal niet.

Water is immers het énige levensmiddel dat alle mensen en dieren écht nodig hebben. Bij de waterplas wordt er daarom door dieren niet gevochten (3)!

Afbeeldingsresultaat voor drinkende knuffelende dieren


Dorst afwachten (= oxytocine laten stijgen) en een gezamenlijk drinkmoment organiseren aan een figuurlijke waterplas is dus het perfecte moment om vrienden te maken!
Oxytocine heeft daarnaast ook een ontstekingsremmend effect en het stimuleert de ontwikkeling van het zenuwstelsel. (4) Tenslotte heren, maar vooral dames 🙂 het remt het hongergevoel en de trek naar koolhydraten en zout. (2)

Door eens stevig dorst te hebben en dan veel water ineens te drinken (bulk drinken) gaan mensen met andere woorden iets fantastisch doen voor hun lichaam, in tegenstelling tot diegenen die continu kleine beetjes drinken.


Als dat baby’tje later zelf een eerste keer verliefd wordt, gaat dit hechten eigenlijk niet anders. Hij vraagt of ze iets wil gaan drinken (met andere woorden of ze dorst heeft), zij zegt: “ja”, waardoor hij al weet dat ze dorstig is (klaar om zich te binden, reeds een mooie dosis oxytocine door haar lijf stromend). Ze gaan samen op pad. Zij bestelt een wijntje… (voor de mannen die dit nog niet door hadden: relax, de buit is dan al binnen). Een vrouw met alcohol in het bloed is een overlopend vat vol oxytocine. Ze zitten dan samen aan een tafeltje, kijken elkaar in de ogen, zeggen zachtjes lieve woordjes, schuiven wat dichter tegen elkaar en prikkelen daarna elkaars lippen. Hoe vaker dit zich herhaalt, hoe steviger de hechting.


Als er dan nog later uit deze hechting opnieuw lieve kindertjes geboren worden en alle oma’s, mammies en tantes staan te dringen het flesje te geven, weet dan dat ze staan te dringen om zich met de spruit te binden!
Dus wie je te drinken geeft als je dorst hebt én met wie je drinkt, daarmee verbind je je!

Wel, dit mechanisme gaat een team die recent onze educatieve ervaringsgerichte voormiddag met ‘motivatie & draagkracht’ als thema volgde/beleefde (http://happyhealthyeducation.com/bedrijven.html) nu inzetten om een hechter team te worden. Ze voelden de nood om op regelmatige basis in ontspannen omstandigheden samen iets te gaan drinken. Ook al lijkt dit een kleine stap, het kan een begin zijn van een fantastische samenwerking!
Vrijblijvend geven we graag nog deze tips aan degenen die dit mechanisme ook willen uitbuiten: ‘Ga richting afspraak met een goeie dorst, drink die dag dus eens bewust niets, kijk elkaar diep in de ogen bij de toast, lach veel en ga na een paar drankjes lekker samen dansen!’

Meer is er niet nodig om een eerste stap te zetten richting een ijzersterk team!

Wil je meer weten hoe je persoonlijk en als team kan groeien op een interactieve, aangename manier. Vraag dan vrijblijvend naar meer info: http://happyhealthyeducation.com/contact-2.html

Happy healthy Education is een samenwerking van leerkracht en kinder- en burn-out coach Virginie Vancoppenolle (www.lichtpuntcoaching.jimdosite.com) & Osteopaat/ KPNI-therapeut Wouter Declercq (www.corplus-oudenaarde.be/).

(1) Krause E.G., Kloet A.D de, Flak J.N., et al.: Hydration state controls stress responsivenesss and social behavior. The Journal of neuroscience. 2011; 31
(2) Olszewski P., Klockars A., Schioth H.B., et al.: Oxytocin as feeding inhibitor: maintaining homeostasis in consummatory behavior. Pharmacology, biochemistry, and behavior. 2010; 97.
(3) Valeix M., Chamaille-Jammes S., Fritz H.: Interference competition and temporal niche shifts: elephants and herbivore communities at waterholes. Oecologia. 2007; 153
(4) Stein D.J., Vythilingum B.: Love and attachement: the psychobiology of social bonding. CNS spectrums. 2009; 14
(5) Petersson M., Eklund M., Uvnas-Moberg K: Oxytocin decreases corticosterone and nociception and increases motor activity in OVX rats. Maturitas. 2005; 51

(6) Word weer mens, De terugkeer van homo sapiens. Dr Leo Pruimboom, Daniel Reheis, plumtree editorial, Den Haag, 2018.