Tijdens de bijscholingen die wij geven met http://www.happyhealthyeducation.com/ wordt er nooit langdurig gezeten. En dat is absoluut geen toeval! Het zorgt immers niet alleen voor een dynamische vrije sfeer, maar bovenal vertrekken de deelnemers niet ongezonder dan ze aangekomen zijn.
Echter zullen er ook in 2020 dagelijks talloze kinderen de ‘zit stil’-mantra ingelepeld krijgen. Dit terwijl een spontane drang om te bewegen, net een teken van gezondheid is. Als je hersenen de toestemming geven om te bewegen weten ze dat je gezondheid er zo goed aan toe is, dat iets dat zoveel energie kost als bewegen absoluut geen probleem is! Daarom dat talrijke volwassenen ervan dromen om opnieuw die onweerstaanbare bewegingsdrang te voelen. Het is absoluut een teken van een blakende gezondheid.
Je komt ook automatisch in een positieve spiraal terecht. De voordelen van bewegen of niet lang stilzitten zijn namelijk oneindig. De dag dat een farmaceutische firma alle voordelen van bewegen in één pil kan gieten, staat iedereen aan te schuiven in rijen bij de apotheek (4).
Gebrek aan beweging wordt ook gelinkt aan bijna elke moderne niet-infectieziekte zoals hartinsufficiëntie, diabetes type 2, obesitas, galstenen, depressie, vervroegde veroudering en dementie (1). Hiervoor hoef je helemaal geen extreme lange zitter te zijn… een gebrek aan beweging werd namelijk onlangs door het Britisch Journal of sports medicine gedefinieerd als langer dan 2 uren per dag zitten.
Je kan dus beter dagelijks een pak sigaretten naar binnen werken, dan een hele dag op die stoel te gaan zitten. Of erger nog een kind laten zitten!
Jezelf stil houden (= minder suiker naar de spieren) is samen met o.a. het verlagen van je basaal metabolisme (verminderd verbruik van suiker/vet in rust) deel van ziektegedrag. Hierbij hoort ook een minder concentratievermogen en minder zin in sociaal contact (minder suiker naar de hersenen). Dit zorgt ervoor dat we zeer spaarzaam met energie zijn. Spaarzaam in die zin dat er op die manier meer suiker overblijft om je immuunsysteem op volle toeren te laten draaien (3).
Dit kan kortdurend in omstandigheden van bijvoorbeeld infectie of acuut sociaal gevaar interessant zijn om te overleven. (Als er een hongerige leeuw in de buurt is, hou je je best zeer stil en is je immuunsysteem al klaar om een wonde te laten genezen.) Maar indien langdurig aanwezig ontstaat er een energieconflict (minder energie naar de hersenen, meer naar het immuunsysteem) tussen ons brein en ons immuunsysteem (3). Vandaar de gevoeligheid voor depressie, paniekaanvallen, concentratieproblemen en op lange termijn dementie.
Bewegen is onze sterkste ontstekingsremmer. Iedereen die een bepaalde leeftijd bereikt, kent het gevoel van op staan met pijn (ontsteking) en na even te bewegen volledig verlost te zijn. Bij infectie of ander acuut gevaar is het remmen van ontsteking niet interessant, omdat die ons net beschermt. Een chronisch gebrek aan bewegen, is echter een langdurige, gebrekkige ontstekingsremming en dus één van de hoofdoorzaken van een hoger genoemde laaggradige ontsteking.
Iedereen die langer dan 2 uren zit per dag, vergroot zijn kans op vervroegde dementie significant, zelfs al haal je uiteindelijk de richtlijnen voor fysieke activiteit. Zittijden onderbreken is de enige oplossing (2)!
Dus ook de goed getrainde sporters en zelfs topsporters, die dagelijks hun stevige training doen, maar de rest van de dag een bureaujob doen of rusten in de zetel, komen op kortere of lange termijn in de problemen. Binnen het half uur dat je zit, begin je namelijk GLUT4 (kanaaltjes die suiker/glucose in de cel brengen) af te breken in je hartcellen. Een verminderd trainingseffect/prestatievermogen is dan het gevolg. Maar evengoed maakt het je gevoelig voor bot- en peesproblemen (stressfracturen, scheenbeenvliesontsteking, hielspoor, achillespeesontsteking,…). Je hebt continue langdurige druk nodig op je botten om je hersenen te signaleren dat er moet geïnvesteerd worden in botweefsel. Ook voor botten is het ‘if you don’t use it, you loose it’-principe geldig. Vandaar dat ruimtevaarders met osteoporotische beenderen landen en na een paar maanden terug herstellen.
Onze kinderen en iedereen die dagelijks een bureaujob doet, hebben dus te kampen met omstandigheden die niet optimaal zijn voor de hersenen, het hart en de botten. Wat dan ook direct weer de reden is waarom ons hersenvolume en intelligentie geleidelijk aan kleiner geworden is in de loop van onze evolutie. Vooral de laatste 30000 jaar (3).
Hoe lang en intensief je moet bewegen om effectief de zittijd te onderbreken hangt af van je fitheidsniveau. Voorlopig wordt 2 minuten bewegen aan hoge intensiteit als voldoende gezien (5).
Op deze manier eindigen veel van onze kinderen hun lagere school met een laaggradige ontsteking en hersenen die minder ontwikkeld zijn dan mogelijk zou kunnen zijn. Hun bewegingsdrang heeft plaats gemaakt voor een nog grotere drang naar snelle suikers. Hun hersenen en spieren snakken immers naar suiker, omdat hun immuunsysteem alle suiker naar zich toe trekt om deze ontsteking brandende te houden.
Dit vermijden, daarin willen wij, Happy Healthy Education een voortrekker zijn. In de eerste plaats door het goede voorbeeld te geven. In de tweede plaats door informatie te delen tijdens onze coaching aan bedrijven, scholen en organisaties én hen te begeleiden richting een gezondere leer- & werksituatie. (http://www.happyhealthyeducation.com/).
Wil je meer weten hoe je persoonlijk en als team kan groeien op een interactieve, aangename manier. Vraag dan vrijblijvend meer info: http://happyhealthyeducation.com/contact-2.html
Happy healthy Education is een samenwerking van leerkracht en kinder- & burn-out coach Virginie Vancoppenolle (www.lichtpuntcoaching.jimdosite.com) & Osteopaat/ KPNI-therapeut Wouter Declercq (www.corplus-oudenaarde.be/).
(1) Booth FW, Krupa DJ. Sedentary death syndrome is what researchers now call America’s second largest threat to public health. Medical Pharmacology and Physiology publications (MU), 2001.
(2) Ryan S Falck, Jennifer C Davis, Teresa Liu-Ambrose. What is the association between sedentary behaviour and cognitive function? A systematic review.
(3) Leo Pruimboom: The multiple faces of the human immune system. 2017, Rijksuniversiteit Groningen.
(4) Carmen Fiuza-Luces et al, Exercise is the Real Polypill, Physiology 28(5):330-58
(5) FABIANA BRAGA BENATTI et al., The Effects of Breaking up Prolonged Sitting Time: A Review of Experimental Studies. 2015 by the American College of Sports Médicine.